ลูก ๆ อยู่กับหน้าจอมากเกินไป พ่อ-แม่ ทำอย่างไรดี ?

เด็กแต่ละวัยใช้เวลาอยู่กับหน้าจอแค่ไหนถึงจะพอดี ? (4, 5)

• ช่วงอายุน้อยกว่า 1 ปี ไม่ควรให้เด็กใช้หน้าจอ แต่ควรใช้การเล่านิทาน ร้องเพลง จากผู้ปกครองเพื่อสร้างความสัมพันธ์และส่งเสริมพัฒนาการแก่เด็ก
• ช่วง 1-2 ปี ไม่ควรให้เด็กใช้หน้าจอ เพราะช่วงวัยนี้เป็นช่วงวัยที่เด็กควรได้รับการส่งเสริมทักษะด้านภาษาและการสื่อสารผ่านการเล่นร่วมกับผู้ปกครอง ทั้งนี้ในเด็กวัย 2 ปีอาจเริ่มมีการให้ดูหน้าจอได้บ้าง แต่ไม่ควรเกิน 60 นาทีต่อวัน
• ช่วง 3-4 ปี ไม่ควรใช้เวลาอยู่กับหน้าจอเกิน 60 นาที วัยนี้ควรมีการเล่นที่ซับซ้อน มีเรื่องราว มีกติกาและมีกิจกรรมการเคลื่อนไหวที่ซับซ้อนมากขึ้นผ่านการเล่นที่หลากหลายเพื่อเตรียมความพร้อมทักษะก่อนเข้าวัยเรียน
• ช่วง 5 ปีขึ้นไป ไม่ควรเกิน 120 นาที ต่อวัน ช่วงวัยนี้เป็นช่วงวัยที่เด็กจะมีความเป็นตัวเองมากขึ้น มีความสนใจที่หลากหลาย เป็นช่วงวัยแห่งการค้นหาความชอบของตนเอง ผู้ปกครองควรเปิดโอกาสให้เด็กทำกิจกรรมที่หลากหลายตามความสนใจของเด็ก

เคล็ดลับสำหรับผู้ปกครองในการให้เด็ก ๆ ใช้เวลาอยู่กับหน้าจอให้น้อยลง

1. ตัวอย่างที่ดี

หากผู้ปกครองห้ามเด็กไม่ให้ใช้หน้าจอหรือเล่นโทรศัพท์ แต่ผู้ปกครองกลับมีการใช้หน้าจอให้เด็กเห็นอยู่เสมอ อาจทำให้เด็กรู้สึกสับสนหรือรู้สึกคับข้องใจได้ว่าทำไมพ่อแม่ถึงเล่นได้ แต่ตัวเค้าเองเล่นไม่ได้ ทั้งนี้ผู้ปกครองอาจลดเวลาการใช้หน้าจอเมื่ออยู่กับลูก ๆ ลง แล้วลองเปลี่ยนเวลาหน้าจอมาเป็นเวลาในการเล่นหรือทำกิจกรรมร่วมกับลูก ๆ แทน

2. ใช้หน้าจอให้เกิดประโยชน์

ผู้ปกครองสามารถใช้หน้าจอร่วมกับเด็ก ๆ ผ่านการเลือกสื่อที่เหมาะสมกับเด็ก และทำกิจกรรมสร้างสรรค์ผ่านหน้าจอเพื่อส่งเสริมทักษะต่าง ๆ ได้ เช่น ดูคลิปวิดีโอสั้น ๆ ด้วยกันหลังจากนั้นชวนลูก ๆ เล่าถึงเหตุการณ์ที่เพิ่งดูไป เล่นเกมเสริมทักษะ เช่น เกมจับผิดภาพ เป็นต้น หรือชวนดูคลิปทำอาหารง่าย ๆ แล้วลงมือทำร่วมกันกับคุณพ่อคุณแม่

3. วางเงื่อนไขและให้เด็กเลือก

อาจจะเป็นเรื่องยากหากจะห้ามไม่ให้เด็กใช้หน้าจอ ผู้ปกครองควรให้เด็กเล่นหรือดูเป็นเวลา ไม่เล่นนานจนเกินไป หรือเล่นมากจนกระทบกับการทำกิจกรรมในชีวิตประจำวัน ผู้ปกครองสามารถทำข้อตกลงร่วมกันกับเด็กเพื่อหาเวลาในการใช้หน้าจอที่เหมาะสม โดยผู้ปกครองอาจกำหนดตัวเลือกที่พิจารณาแล้วว่ายอมรับได้ แล้วให้เด็กเป็นคนเลือกด้วยตัวเอง เช่น ให้เด็กเลือกว่าจะเล่นหน้าจอครั้งละ 20 นาที 30 นาที หรือ 40 นาที หรือกำหนดช่วงเวลาที่ผู้ปกครองเห็นว่ามีความเหมาะสมให้เด็กเป็นผู้เลือกว่าต้องการใช้หน้าจอช่วงเวลาใด เช่น จะเล่นหลังทำการบ้านเสร็จ เล่นเฉพาะวันหยุด เล่นหลังจากทานข้าวและอาบน้ำเสร็จแล้ว เป็นต้น ทั้งนี้การที่เด็กได้มีโอกาสเลือกเองนั้นจะทำให้เด็กจะรู้สึกถึงอิสระ ไม่ถูกบังคับ และทำให้เด็กยอมรับเงื่อนไขของผู้ปกครองได้ง่ายมากยิ่งขึ้น

4. ใช้หน้าจอเป็นรางวัล

ผู้ปกครองสามารถใช้หน้าจอเพื่อเป็นรางวัล หรือข้อต่อรองได้ เพื่อส่งเสริมให้เด็กทำกิจกรรมบางอย่างให้บรรลุเป้าหมายเช่น หากวันนี้หนูทานข้าวด้วยตัวเองจนหมดจะได้ดูการ์ตูน  1 ตอน หรือ หากหนูทำการบ้านเสร็จเร็ววันนี้คุณแม่จะเพิ่มเวลาในการดูการ์ตูนให้อีก 10 นาที เป็นต้น ทั้งนี้เราสามารถใช้การให้รางวัลร่วมกับการวางเงื่อนไขไปพร้อม ๆ กันได้ เพื่อให้เด็กคงพฤติกรรมที่ดีเหล่านี้ได้ต่อเนื่องมากขึ้น

5. การทำกิจกรรมอื่น ๆ

ผู้ปกครองควรหากิจกรรมที่ทำร่วมกับเด็ก ๆ เพื่อเบี่ยงเบนเด็ก ๆ ออกจากหน้าจอ โดยกิจกรรมที่เลือกควรเป็นกิจกรรมที่เด็กสนใจ ทำแล้วสนุก มีความสุข และผู้ปกครองสามารถมีส่วนร่วมกับลูก ๆ ได้ เช่น กิจกรรมการเล่นต่าง ๆ ตามช่วงวัย งานประดิษฐ์ งานศิลปะ กิจกรรมทำอาหาร งานบ้าน หรือการออกไปทำกิจกรรมนอกบ้าน เป็นต้น ทั้งนี้การที่ผู้ปกครองได้ทำกิจกรรมร่วมกับเด็ก ๆ จะทำให้เราได้เห็นทักษะความสามารถของลูก ๆ และยังช่วยส่งเสริมความสัมพันธ์ภายในครอบครัว